dag papa

papa in front of their Summer house in Denmark ca. 2006

my papa died just over a week ago, early Friday morning, exactly three months after his beloved Lise

I miss him

Henri Rein van Dijk

Hans

*9 April 1931 †12 February 2021

mama took this picture of him in 2016, we like to think this was in Louisiana DK, our favourite museum  

'stand here and you are art'

my words at his funeral service

Ik hou t meest van mijn ouders als ik bij toeval stuit op al dan niet onbedoelde uitingen van hun kwetsbaarheid,

een notitie van mama op een dubbelgevouwen flard papier, diep in een jaszak verborgen,

van papa de opmerking tussen haakjes op een dichtgeplakt envelopje met oude postzegels……

op zo’n moment kan ik ze waarlijk zien.

Dan voel ik de connectie, wat soms zo moeilijk blijkt tussen ouders en kind, de onuitgesproken dingen die ertoe doen

 

Lieve papa, daar lig je dan

Je was een strenge vader met zachte kanten, je hield van me en toonde dat via omwegen

Middels een kunstkaart uit New York, een blik met ingehouden opmerking, een stevige omhelzing

Ik ben geworden wie ik ben, dankzij en ondanks jou

Je keek naar de wereld met verwondering, humor en een zekere mate van arrogantie, alsof je ’t wel wist en je je tegelijkertijd realiseerde dat er veel te ontdekken viel. Je hebt heel wat ondernomen en kon intens genieten: van mensen, kunst kijken en maken, reizen, je werk én je gezin. Er moest ’s avonds samen gegeten worden!

 

Er zijn vele herinneringen. Een hele dierbare speelt zich af in moster Inga’s zomerhuis in Kulhuse, waar we jaren achtereen onze zomervakanties vierden. Jij had daar een vuurplek gemetseld met granieten stenen van t strand, er lag een voetveeg-rooster op om eten op te bereiden. We zaten daar met zijn vijven iedere zomeravond onder de sterrenhemel omheen, etend en dan luisterend naar jouw verhalen. Je kon zo beeldend vertellen, vooral de zeil-avonturen met Rein maakten op mij een grote indruk: hoe jullie op een zelfgebouwd vlot met een luier van jou als zeil, vanuit Marokko terug voeren naar Europa. De volgende dag gingen we samen met jou aan de slag om ook zo’n vlot te bouwen en naar ’t onbewoonde eiland aan de overkant te varen. Je las ons voor uit jouw jeugdboeken.….

Op latere leeftijd trof me dat je steeds zo ontroerd en blij raakte als je kleine kinderen zag. Tot ’t einde toe

 

In de koudste week van deze winter draag ik jouw Noorse hand-gebreide truien, in bed slaap ik in jouw pyjama, ik draag mama’s ketting en onderbroek met rafelige bh. Ik ben wees

Ik hoef me niet meer af te zetten want er is geen weerstand meer

Plots is er alleen nog zachtheid

 

Lieve papa én mama, ik kus jullie beider voorhoofd en zeg nog één keer in ‘t bijzijn van iedereen die jullie lief heeft ‘ik hou van je’

 

I love my parents most when I happen upon unintentional signs of their vulnerability, a note from mama on a folded scrap of paper hidden deep in a coat pocket, from my papa a reminder written between brackets on an enclosed envelope stuffed with used stamps.....it seems as if I can verily see them.

That's when I feel the connection, which can be so difficult between parents and their offspring, the unspoken things that matter.

Dear papa, there you are

You were a strict father with soft sides, you loved me and showed it in a roundabout way

An arty postcard from New York, a glance holding an unspoken comment, a tight hug

I have become who I am, thanks to and despite of you

You looked at the world in amazement, a sense of humour and a certain amount of arrogance, as if you knew it all and at the same time realized there was so much to discover. You were enterprising, intensely enjoying and embracing life: people, looking at art and making art, travelling ánd your family. We had to share the evening meal together!

There are many memories. One of my most precious memories is situated in moster Inga's Summer house in Kulhuse, where we spent many long Summer holidays together. You had constructed a fire-pit with granite rocks from the beach, a metal grate was placed on top where we would barbecue our food. The five of us would sit around the glowing embers almost every Summer evening under the stars, eating and then listening to your stories. You had a vivid imagination, your sailing adventures with your brother Rein made a huge impression on me: how you once sailed back from Morocco to Europe on your home-made raft using your nappy as a sail. The next day we started building a raft of our own so we could sail to the uninhabited island across the fjord. You would read to us from you own childhood books....

Many years later I was moved to see how touched and happy you were whenever you spotted small children. This remained so to the end

During the coldest Winter week I have been wearing your Norwegian hand-knitted sweaters, in bed I sleep in your pajamas, I wear mama's necklace and underpants with tatty bra. I am orphan

I no longer need to push for there is no resistance

All of a sudden there is only softness

Dear papa ánd mama, I kiss both your foreheads and say out loud in the midst of all those who hold you in their hearts 'I love you'

followed by a melancholy song Leo Ferré's Paname

my dad's parents were huge French chanson fans

the song evokes a bygone era

with both of them gone 

that's how life feels

now

 

the Beatles 'hello, goodbye' the tune plus photo we showed as folks walked out and we three remained behind, at his coffin

remembering our parents in their glory years